Phân tích hình ảnh Lời ru trong bài thơ Lời ru của mẹ – Xuân Quỳnh

Câu 1. Em hiểu như thế nào về hình ảnh “Lời ru” trong bài thơ “Lời ru của mẹ” của Xuân Quỳnh? Hãy nêu cảm nhận của em về vai trò của “lời ru” trong cuộc đời của con người.

                                               LỜI RU CỦA MẸ

(1) Lời ru ẩn nơi nào

Giữa mênh mang trời đất

Khi con vừa ra đời

Lời ru về mẹ hát.

(2) Lúc con nằm ấm áp

Lời ru là tấm chăn

Trong giấc ngủ êm đềm

Lời ru thành giấc mộng.

(3) Khi con vừa tỉnh giấc

Thì lời ru đi chơi

Lời ru xuống ruộng khoai

Ra bờ ao rau muống.       

(4) Và khi con đến lớp

Lời ru ở cổng trường

Lời ru thành ngọn cỏ

Đón bước bàn chân con.

(5) Mai rồi con lớn khôn

Trên đường xa nắng gắt

Lời ru là bóng mát

Lúc con lên núi thẳm

Lời ru cũng gập ghềnh

Khi con ra biển rộng

Lời ru thành mênh mông.

(Lời ru của mẹ, Thơ Xuân Quỳnh, NXB Đồng Nai, 1997)

Dàn ý chi tiết

Mở bài

• Giới thiệu bài thơ “Lời ru của mẹ” – một trong những bài thơ đẹp về tình mẫu tử của Xuân Quỳnh.
• Đưa vấn đề nghị luận: hình ảnh “lời ru” và vai trò của “lời ru” trong đời sống con người.

“Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con…”
Trong những câu thơ tha thiết ấy, tôi luôn cảm nhận được bóng dáng của “lời ru” – thứ âm thanh đã nuôi dưỡng bao thế hệ người Việt từ thuở nằm nôi. Khi đọc “Lời ru của mẹ” của Xuân Quỳnh, tôi thấy lời ru hiện lên không chỉ như một giai điệu, mà như một dòng chảy ấm áp theo con suốt cả cuộc đời. Từ trang thơ dịu dàng ấy, hình ảnh “lời ru” trở thành biểu tượng đẹp đẽ nhất của tình mẫu tử và là nơi neo giữ những giá trị bền vững trong tâm hồn mỗi con người.

Thân bài

1. Giải thích và hiểu về hình ảnh “lời ru”

• “Lời ru” là biểu tượng của tình yêu thương vô bờ bến, sự nâng niu và chở che của mẹ.
• Không chỉ là âm thanh, mà còn là sự hiện diện vô hình theo con trong mọi chặng đường lớn khôn.
• Lời ru mang đậm hơi ấm gia đình, là món quà tinh thần mẹ trao cho con từ lúc mới chào đời.

2. Cảm nhận về hình ảnh “lời ru” trong bài thơ

• Lời ru không chỉ là âm thanh vỗ về trong giấc ngủ mà còn là sự hiện diện trong mọi khoảnh khắc của cuộc sống, từ khi con mới chào đời cho đến khi trưởng thành. Nó như tấm chăn ấm áp, giấc mộng êm đềm và là bóng mát giữa những ngày nắng gắt.
• “Lời ru” không chỉ gắn liền với tình mẫu tử mà còn thể hiện sự bao la, vô tận của tình cảm mẹ dành cho con, không bao giờ thay đổi theo thời gian.

3. Vai trò của “lời ru” trong đời người

• Lời ru là nền tảng nuôi dưỡng tâm hồn và tình cảm của mỗi đứa trẻ.
• Là điểm tựa tinh thần vững chắc, nâng đỡ con trong những ngày giông bão của cuộc sống.
• Lời ru giúp con có niềm tin, sự bình yên để mạnh mẽ bước qua mọi thử thách.
• Giữ gìn những giá trị truyền thống, gắn kết con người với cội nguồn gia đình và quê hương.

4. Liên hệ bản thân

• Mỗi người đều có một “lời ru” riêng trong ký ức – có thể đến từ mẹ, bà, hay từ chính những người đã chăm sóc ta.
• Chính những lời ru ấy đã gieo vào ta sự dịu dàng, lòng biết ơn và cả sức mạnh tinh thần.
• Nhận thức được rằng tình mẫu tử là nơi con người luôn có thể quay về.

Kết bài

• Khẳng định vẻ đẹp của hình ảnh “lời ru”.
• Nêu cảm nhận sâu sắc về vai trò của lời ru trong hành trình trưởng thành của mỗi người.

“Ầu ơ… ví dầu cầu ván đóng đinh,
Con đi trường học, mẹ thương nhiều bề…”
Tiếng ru trong câu ca dao xưa và trong thơ Xuân Quỳnh đều gặp nhau ở một điểm: đó là tình yêu không giới hạn của người mẹ. “Lời ru” trong bài thơ không chỉ ru con ngủ mà còn ru con lớn, ru con mạnh mẽ, ru con đi qua những ngày chênh vênh của đời người. Có lẽ vì vậy mà mỗi khi nghĩ đến lời ru, ta lại tìm thấy bên trong một khoảng trời bình yên – nơi tình mẹ vẫn âm thầm nâng đỡ ta trên mọi con đường phía trước.