Làm Sáng Tỏ Quan Điểm Thơ Không Chỉ Đưa Ru Mà Còn Thức Tỉnh Qua Bài Thơ Những Ngọn Gió Đồng

Dàn ý chi tiết

I. MỞ BÀI

Khẳng định vai trò của thơ trong đời sống tinh thần: thơ vừa nuôi dưỡng cảm xúc vừa khơi gợi nhận thức.

Dẫn ý kiến Chế Lan Viên: “Thơ không chỉ đưa ru mà còn thức tỉnh.”

Giới thiệu bài thơ Những ngọn gió đồng – một minh chứng tiêu biểu cho sự hòa quyện giữa xúc cảm dịu dàng và chiều sâu tư tưởng.

II. THÂN BÀI

1. Giải thích ý kiến của Chế Lan Viên

a. “Thơ đưa ru”

Là chức năng truyền thống của thơ: vỗ về, xoa dịu tâm hồn, khơi dậy sự lắng đọng, yên bình.

Thơ tạo nên khoảng trống để con người trở về với tình cảm đẹp đẽ nhất: quê hương, gia đình, ký ức.

b. “Thơ thức tỉnh”

Thơ không chỉ chạm đến cảm xúc mà còn đánh động lý trí, giúp con người nhận ra giá trị sống.

Thơ đặt ra vấn đề, khơi gợi suy tư, buộc ta chiêm nghiệm về bản ngã, nhân sinh, đạo lý.

c. Ý nghĩa của nhận định

Chức năng của thơ ca là kép: vừa cảm xúc, vừa tư tưởng.

Một bài thơ hay phải kết hợp cả hai: vừa ru êm trái tim, vừa đánh thức nhận thức.

2. Bài thơ Những ngọn gió đồng minh chứng cho nhận định

a. Thơ “đưa ru”: vang lên như một khúc hát đồng quê

Không gian đồng nội: gió, cỏ, cánh đồng, sông… → gợi cảm giác mềm mại, thân thuộc.

Hình ảnh gió đồng “dắt tôi đi”, “thổi tôi mềm lại” → xoa dịu sự khô cứng của phố thị.

Kỷ niệm tuổi thơ, bóng dáng mẹ, buổi chiều bên sông hiện lên đầy dịu dàng và thiêng liêng.
→ Bài thơ ru người đọc trở về với miền ký ức trong trẻo, bồi hồi.

b. Thơ “thức tỉnh”: gợi mở những suy ngẫm sâu sắc

Thức tỉnh về cội nguồn – về mẹ – về quê hương

“Mẹ vục bóng vào sông”: hình ảnh đẹp, lay động, nhắc ta nhớ về tảo tần, hi sinh.

Gió thổi “mát những đau buồn” → chữa lành, khơi dậy lòng biết ơn.

Thức tỉnh về vẻ đẹp mộc mạc, chân thật của đời sống

“Đời đất cát lên hương từ đất cát” → giá trị lớn lao từ những điều nhỏ bé.

Gợi ý thức trân trọng cái bình dị, trong trẻo của đồng đất quê người.

Thức tỉnh về lẽ sống – sự tự mở lối – tinh thần nhân văn

“Gió chẳng bao giờ thổi tới trăng sao / Nhưng gió biết thổi cho nhau biết tự mình mở lối.”
→ Triết lý giản dị mà sâu sắc: con người phải biết sẻ chia, biết tự vượt lên nghịch cảnh; phải biết tự giải phóng tâm hồn khỏi bế tắc.

Thức tỉnh về sự níu giữ trong tâm linh và tâm hồn

“Ôi những ngọn gió quê muốn ghim tôi vào đồng nội”
→ Lời nhắc nhở: con người hiện đại đừng đánh mất quê hương trong nhịp sống gấp gáp.

→ Bài thơ vừa là tiếng ru pastoral, vừa là hồi chuông đánh thức ý thức về cội nguồn, lẽ sống.

3. Đánh giá – mở rộng

Những ngọn gió đồng thể hiện rõ quan niệm: thơ chân chính không chỉ đẹp mà còn có ích, không chỉ cảm xúc mà còn tư tưởng.

Sức sống của thi ca nằm ở khả năng lay động tâm hồn và nâng đỡ con người trong hành trình nhân sinh.

Nhận định của Chế Lan Viên vì thế hoàn toàn xác đáng.

III. KẾT BÀI

Khẳng định ý kiến “Thơ không chỉ đưa ru mà còn thức tỉnh” là một chân lí nghệ thuật về bản chất của thơ ca.

Bài thơ Những ngọn gió đồng là minh chứng giàu thuyết phục cho sự hòa quyện giữa vẻ đẹp cảm xúc và giá trị thức tỉnh.

Từ đó nhấn mạnh ý nghĩa của thơ: giúp con người sống sâu hơn, đẹp hơn và nhân văn hơn.

Bài văn mẫu tham khảo