Trí tưởng tượng hay vốn sống: Yếu tố quyết định thành công của tác phẩm văn học?

Đề bài:

Theo em, Giữa trí tưởng tượng và vốn sống của người sáng tác, yếu tố nào cần thiết hơn để làm nên thành công cho tác phẩm văn học? Bằng trải nghiệm văn học của bản thân, hãy viết một bài văn nghị luận bày tỏ quan điểm của em về vấn đề trên.

Dàn ý chi tiết

1. Giới thiệu vấn đề nghị luận

Trong nghệ thuật ngôn từ, mỗi tác phẩm văn học giống như một thế giới riêng, nơi hiện thực được soi chiếu qua lăng kính tâm hồn và trí tuệ của người cầm bút. Muốn tạo dựng một thế giới như thế, nhà văn phải sở hữu cả khả năng tưởng tượng để mở rộng biên giới cái đẹp, lẫn vốn sống để lắng nghe nhịp đập sâu kín của đời người. Nguyễn Minh Châu từng khẳng định: “Nhà văn tồn tại ở trên đời trước hết là vì con người.” Mà để viết về con người một cách thấu đáo, vừa chân thực vừa bay bổng, câu hỏi đặt ra là: giữa trí tưởng tượng và vốn sống, đâu mới là yếu tố giữ vai trò quyết định trong việc làm nên thành công của một tác phẩm văn chương? Đây không chỉ là vấn đề lý luận mà còn là trải nghiệm trực tiếp của bất cứ ai từng bước vào thế giới văn học bằng cả trái tim.

2. Triển khai vấn đề nghị luận

a. Giải thích

• Trí tưởng tượng: là tạo ra trong tâm trí hình ảnh những cái không có trước mắt hoặc chưa hề có.
• Vốn sống: là tri thức, những hiểu biết, kinh nghiệm tích lũy được trong quá trình học tập và trải nghiệm.

b. Bàn luận

→ Vai trò của trí tưởng tượng trong sáng tác văn học

• Văn học phản ánh cuộc sống bằng hình tượng nghệ thuật.
• Bản chất của văn học là sự hư cấu, vì thế nhà văn cần có khả năng tưởng tượng.
• Thông qua tưởng tượng, nhà văn tạo ra cuộc sống như thật trong tác phẩm.
• Trí tưởng tượng càng phong phú, thế giới nghệ thuật càng sinh động, hấp dẫn,…

→ Vai trò của vốn sống trong sáng tác văn học

• Vốn sống giúp nhà văn có cái nhìn toàn diện, sâu sắc về cuộc sống và con người.
• Nhờ vốn sống, nhà văn khám phá được những điều sâu kín, khuất lấp của đời sống.
• Giúp khái quát được những vấn đề lớn lao, muôn thuở,…

→ Mối quan hệ giữa vốn sống và trí tưởng tượng

• Hai yếu tố này có mối quan hệ chặt chẽ, quyết định chất lượng tác phẩm.
• Vốn sống giúp trí tưởng tượng không xa rời thực tế, tránh trở thành ảo vọng hão huyền.
• Trí tưởng tượng giúp vốn sống trở nên sinh động, hóa thành các hình tượng có sức lay động mạnh mẽ.
• Để có tác phẩm thành công, nhà văn ngoài tài năng thiên phú còn cần tích lũy vốn sống, nâng cao hiểu biết.

c. Bày tỏ quan điểm

• Trả lời câu hỏi: giữa trí tưởng tượng và vốn sống, yếu tố nào cần thiết hơn để làm nên thành công của tác phẩm văn học.
• Làm sáng tỏ quan điểm bằng trải nghiệm văn học bản thân.

3. Đánh giá – Kết luận

• Đánh giá khái quát vai trò của trí tưởng tượng và vốn sống trong sáng tác văn học.
• Rút ra bài học đối với:
• Người sáng tác: cần nuôi dưỡng tưởng tượng và bồi đắp vốn sống.
• Người tiếp nhận: cần hiểu được sự hòa quyện của hai yếu tố để cảm thụ văn học sâu sắc hơn.

Sáng tạo văn chương chỉ thật sự cất cánh khi trí tưởng tượng và vốn sống tìm được điểm gặp nhau. Một bên cho phép nghệ thuật vượt khỏi những giới hạn hữu hình, một bên giữ cho tác phẩm thấm đẫm hơi người và độ dày của trải nghiệm. Thiếu một trong hai, trang viết sẽ hoặc khô khan, hoặc hão huyền. Khi chiêm nghiệm các tác phẩm lớn, ta càng hiểu rằng thành công của văn học không đến từ ngẫu hứng mà từ sự hòa điệu tinh tế giữa cảm hứng và trải nghiệm, giữa mộng tưởng và đời thực. Người viết muốn đi xa phải bồi đắp vốn sống mỗi ngày, đồng thời gìn giữ trong mình một bầu trời tưởng tượng không bao giờ tắt. Người đọc cũng nhờ đó mà thấy được chiều sâu của văn chương – nơi cái thực và cái mơ nâng đỡ nhau để làm nên sức sống lâu bền của nghệ thuật.