Suy nghĩ về quan điểm: Cái hồn của thơ không phải là chữ mà là cái vầng sáng tỏ mờ bao quanh mỗi chữ (Chu Văn Sơn)

– “Chữ”: là yếu tố cơ bản đầu tiên cấu thành nên ngôn ngữ thơ.

– “Cái vầng sáng tỏ mờ bao quanh mỗi chữ”: là cách diễn đạt giàu hình ảnh để nói về sức gợi mở, lan truyền, tạo dư ba của thơ, vượt qua giới hạn câu chữ cụ thể.

=> Nhận định khẳng định: thơ hay là thơ giàu sức gợi, có giá trị ý ở ngoài lời, mang sức lan tỏa chiều sâu cảm xúc.

– Nhà văn chỉ có thể sáng tạo nên tác phẩm khi cảm thấy trăn trở mạnh mẽ  trước cuộc sống con người, cảm thấy có tiếng nói thôi thúc mãnh liệt nơi con tim, là giây phút “bùng nổ cảm hứng” hay “cú hích của sáng tạo”. Không phải vô cớ mà Lê Quý Đôn cho rằng: “Thơ khởi phát từ trong lòng ta”. Còn Nêkraxôp thì tâm sự rằng, tất cả những gì khiến cho ông đau khổ, rạo rực, say mê, ông đều gửi vào thơ. Như vậy  tình cảm mãnh liệt – ấy chính là yếu tố đầu tiên của quá trình sáng tạo nghệ thuật. Từ đó mà ngôn ngữ thơ có sức gợi lan tỏa diệu kì với “vầng sáng tỏ mờ bao quanh” đầy hấp dẫn.

– Ngôn ngữ thơ, ngoài những đặc trưng của ngôn ngữ văn học nói chung còn cần được gọt giũa, tinh luyện để phát huy tối đa sức mạnh biểu đạt với khả năng gợi hình, gợi cảm, cô đọng và giàu tính nhạc… Thi nhân tài năng phải tạo được những “thần cú”, “nhãn tự”, ẩn chứa những lớp trầm tích ý nghĩa sâu xa. Sáng tạo ngôn từ là sự khổ luyện công phu của nhà thơ.

– Thơ hay là thơ giàu sức gợi, ám ảnh lòng người, khơi gợi trường liên tưởng phong phú, bay bổng, để lại những suy tư, trăn trở cho độc giả. Thơ thường kiệm lời nhưng lại đặt ra được những vấn đề nhân sinh sâu sắc. Nói như người xưa thì đó là “ý tại ngôn ngoại”, lời ít mà ý vô cùng, theo nguyên lí “tảng băng trôi” (3 phần nổi, 7 phần chìm).

+ Những đặc trưng và sức biểu đạt, gợi mở sâu xa của ngôn từ nghệ thuật trong việc phản ánh đời sống, thể hiện tâm trạng trữ tình.

+ Chỉ ra sự thống nhất hài hòa giữa hình thức ngôn từ và nội dung tư tưởng, cảm xúc trong thơ

– Rút ra bài học đối với người sáng tác và người thưởng thức thơ.

+ Người nghệ sĩ khi sáng tạo cần chú ý dồn toàn bộ tài năng và tâm huyết vào việc lựa chọn hình ảnh, từ ngữ, sao cho ngôn từ nghệ thuật phát huy tối đa giá trị biểu đạt.

+ Người đọc khi thưởng thức thơ phải huy động cả tình cảm và trí tuệ để rung động thực sự với những hình tượng nghệ thuật được xây dựng bằng ngôn từ.