Phân tích đánh giá chủ đề của bài thơ Dưới bóng từng cây lúa – Thai Sắc

Đề bài: Anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) Phân tích đánh giá chủ đề của bài thơ Dưới bóng từng cây lúa – Thai Sắc

Dưới bóng từng cây lúa

Là vết chân trần nhà nông trầm tích nhọc nhằn

Những vết chân xếp chồng dày hơn đất ruộng

Có cả giọt mồ hôi bao đời kết tủa làm phân

Dưới bóng từng cây lúa mọc lên

Nỗi tần tảo lo toan đong đầy hơn nước

Hi vọng ước ao tưới theo mưa nắng

Bóng nhà nông che mát đất đai

Dưới bóng từng cây lúa

Ánh xạ nghiệp nông phu muôn kiếp

Ở đó không mọc lên vô cảm

Tựa kẻ bưng bát cơm mà chỉ biết và…

(“Dưới bóng từng cây lúa”, Thai Sắc, Tạp chí Văn nghệ Quân đội, số 1041, tháng 7/2024)

Dàn ý chi tiết

Giữa vô vàn bài thơ viết về người nông dân, Dưới bóng từng cây lúa của Thai Sắc vẫn tạo được một khoảng lặng riêng bằng cách nhìn đầy tri ân: nhìn đời sống lam lũ của nhà nông qua chính “bóng từng cây lúa”. Chỉ vài khổ thơ ngắn nhưng chất chứa bao điều khó nói về mồ hôi, nỗi lo toan và cả những kỳ vọng lặng thầm kết tinh vào từng hạt lúa thơm. Đọc bài thơ, ta nhớ lời Nguyễn Công Trứ từng viết: “Dĩ nông vi bản” – nghề nông là gốc của nước nhà; và chính từ cái gốc ấy, Thai Sắc gợi lên một chủ đề nhân văn: trân trọng người gieo gặt, biết cúi đầu cảm tạ những vết chân trần nhọc nhằn đã nuôi ta qua từng bữa cơm trắng.

– Chủ đề: Bài thơ nói lên sự vất vả, nhọc nhằn, nỗi lo toan và cả niềm hy vọng của người nông dân gắn với cây lúa; thể hiện sự đồng cảm, lòng biết ơn đối với người nông dân; nhắn nhủ mọi người đừng vô cảm, vô ơn khi thụ hưởng những thành quả lao động của họ.

– Phân tích, đánh giá:

+ Sự vất vả, nhọc nhằn của người nông dân được đặc tả qua hai hình ảnh: vết chân trần và giọt mồ hôi. Những cụm từ vết chân trần trầm tích nhọc nhằn, xếp dày hơn đất ruộng và giọt mồ hôi bao đời kết tủa làm phân cho thấy sự gắn bó lâu dài, mùa này qua mùa khác của người nông dân đối với ruộng đồng, và qua đó cũng cho thấy sự nhọc nhằn, vất vả của họ đã trải dài qua nhiều năm tháng.

+ Không chỉ vất vả, nhọc nhằn trong công việc đồng áng, người nông dân còn mang trong lòng mình cả nỗi lo toan lẫn niềm hy vọng. Đó là nỗi lo toan về bão lụt, lo toan sâu bệnh, lo toan mưa nắng thất thường,… Nỗi lo toan luôn đong đầy trong lòng người nông dân, đong đầy hơn nước. Đó còn là niềm hy vọng mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu,…

+ Hai câu thơ Dưới bóng từng cây lúa/ Ánh xạ nghiệp nông phu muôn kiếp là một lời tổng kết cô đúc: dưới bóng mỗi cây lúa đều kết tinh nỗi vất vả, nhọc nhằn, nỗi lo toan, niềm hy vọng của người nông dân bao đời. Từ đó tác giả đưa ra lời nhắc nhở mọi người đừng vô ơn, vô cảm khi thụ hưởng những thành quả lao động của người nông dân, đừng bưng bát cơm mà chỉ biết và…