Phân tích đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc nghệ thuật trong bài thơ Đêm giao thừa (Tố Hữu)

Đề bài: Anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) Phân tích đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc nghệ thuật trong bài thơ Đêm giao thừa (Tố Hữu)

ĐÊM GIAO THỪA

(Tố Hữu)

Đêm nay pháo nổ giao thừa

Mà người chiến sĩ không nhà còn đi

Truông dài, bãi rậm, đồng khuya

Người đi như chẳng nhớ gì tết xuân

Người đi quên hết gian truân

Say mê như một dân quân trên đường

Xóm làng phảng phất quê hương

Nước non man mác tình thương mặn nồng.

Song trong mưa gió lạnh lùng

Tái tê chân cũng ngại ngùng bước gieo

Nép lưng vào miếu tranh nghèo

Nao nao lòng lại mơ theo cờ hồng.

Xuân 1943

(Nguồn: Tố Hữu, Từ ấy, NXB Văn học, 1959)

Chú thích: Tố Hữu sinh ngày 04/10/1920, mất ngày 09/12/2002, tên thật là Nguyễn Kim Thành. Quê của ông ở làng Phù Lai, xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên – Huế, sau này mất ở Hà Nội. Ông là nhà thơ hoạt động sôi nổi trong thời kỳ cách mạng, để lại rất nhiều tác phẩm quý giá. Khi đất nước giải phóng, ông nắm giữ một số chức vụ trong bộ máy nhà nước trước khi dành những năm cuối đời bên gia đình.

Mùa xuân 1943, Tố Hữu vượt ngục tù của thực dân Pháp để trở về tiếp tục hoạt động cách mạng

Dàn ý chi tiết

1. Mở bài:

• Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
  Tố Hữu (1920 – 2002) là nhà thơ tiêu biểu của thơ ca cách mạng Việt Nam, hoạt động sôi nổi trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và Mỹ. Bài thơ Đêm giao thừa (1943) ra đời trong bối cảnh tác giả vừa vượt ngục trở về tiếp tục hoạt động cách mạng, phản ánh tâm trạng và lí tưởng của người chiến sĩ trong thời khắc giao thừa.
• Khái quát nội dung, nêu quan điểm: Bài thơ thể hiện hình ảnh người chiến sĩ cách mạng trẻ trung, dũng cảm, say mê lí tưởng, sẵn sàng hy sinh hạnh phúc cá nhân vì sự nghiệp chung, đồng thời thể hiện giá trị nghệ thuật đặc sắc của thơ Tố Hữu.

2. Thân bài:

• Nội dung:

• Xác định chủ đề: Bài thơ tập trung vào tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng vừa vượt ngục, tiếp tục lên đường chiến đấu trong đêm giao thừa, khi mọi người sum họp bên gia đình, còn anh vẫn chịu đựng gian khó, ước mơ về ngày mai tươi sáng.
• Phân tích, đánh giá chủ đề:
  ++ Niềm say mê lí tưởng cách mạng: Bài thơ miêu tả người chiến sĩ bất chấp gian truân, tự hào bước vào trận đánh với kẻ thù: Truông dài, bãi rậm, đồng khuya, người đi như chẳng nhớ gì tết xuân.
  ++ Thái độ sống tích cực, yêu nước sâu sắc: Dù không được sum họp Tết, tâm hồn người chiến sĩ vẫn chan chứa tình quê hương, đất nước: Nước non man mác tình thương mặn nồng.
  ++ Tinh thần lạc quan cách mạng: Giấc mơ về lá cờ hồng biểu tượng cho độc lập, tự do, khát vọng của dân tộc.

• Nghệ thuật:

• Thể thơ lục bát truyền thống, giọng điệu tha thiết, trìu mến, lời thơ giàu biểu cảm.
• Sử dụng các biện pháp: so sánh, ẩn dụ, liệt kê, tạo nhịp điệu vận động từ bóng tối (đêm giao thừa) đến ánh sáng (cờ hồng).
• Cấu tứ độc đáo, đưa người đọc vào tâm trạng của nhân vật trữ tình, cảm nhận nỗi đau, niềm say mê lí tưởng, và tinh thần lạc quan.

• Giá trị tư tưởng:

• Bài thơ thể hiện hành động đẹp, tâm trạng cao cả của người chiến sĩ trong đêm giao thừa, với ý chí quyết tâm thực hiện lí tưởng cao đẹp.
• Chứa đựng thông điệp nhân văn sâu sắc: tình yêu lí tưởng cách mạng, ý thức sống cống hiến của tuổi trẻ, sự hy sinh cá nhân vì lợi ích chung.

3. Kết bài:

• Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật: Đêm giao thừa vừa thể hiện tâm hồn, lí tưởng của người chiến sĩ trẻ, vừa mang giá trị nghệ thuật đặc sắc, giàu biểu cảm.
• Cảm nhận cá nhân: Bài thơ nhắc nhở con người trân trọng lý tưởng sống, tinh thần dấn thân, và ý thức cống hiến cho sự nghiệp chung, đồng thời nâng niu tình yêu quê hương, đất nước.