Đề bài: Viết một đoạn văn nghị luận nêu cảm nhận của em về vẻ đẹp của Nguyễn Trãi qua đoạn trích Cây chuối
Tự bén hơi xuân tốt lại thêm,
Ðầy buồng lạ, màu thâu đêm.
Tình thư một bức phong còn kín,
Gió nơi đâu, gượng mở xem.
(Cây chuối, Nguyễn Trãi toàn tập, NXB Văn học, 1976)
Dàn ý Viết một đoạn văn nghị luận nêu cảm nhận của em về vẻ đẹp của Nguyễn Trãi qua đoạn trích Cây chuối
Mở đoạn:
Giới thiệu Nguyễn Trãi:
- Một nhà thơ lớn, danh nhân văn hóa kiệt xuất của dân tộc Việt Nam.
- Thơ ông kết tinh giữa trí tuệ uyên bác và một trái tim nhân hậu, yêu thiên nhiên, yêu con người.
Giới thiệu bài thơ “Cây chuối”:
- Là một bài thơ ngắn gọn, bình dị nhưng ẩn chứa triết lý sống sâu sắc.
- Hình ảnh cây chuối – mộc mạc, dân dã – được chọn làm biểu tượng nghệ thuật, phản ánh nhân cách của chính tác giả.
Dẫn dắt vào vấn đề nghị luận:
- Từ bài thơ “Cây chuối”, người đọc có thể cảm nhận rõ vẻ đẹp tâm hồn, phong thái sống và nhân sinh quan cao đẹp của Nguyễn Trãi.
Nguyễn Trãi không chỉ là danh nhân văn hóa kiệt xuất mà còn là một hồn thơ thấm đẫm tình yêu thiên nhiên, con người và cuộc sống. Qua bài thơ “Cây chuối”, ông không miêu tả những cảnh vật lộng lẫy mà chọn một hình ảnh rất đỗi bình dị, dân dã: cây chuối – loài cây gắn bó mật thiết với làng quê Việt Nam. Từ đó, người đọc có thể cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn và nhân cách của ông qua từng câu chữ nhẹ nhàng mà sâu lắng.
Thân đoạn:
– Cách lựa chọn hình ảnh cây chuối:
Không phải là tùng, cúc hay mai – những biểu tượng cao quý trong thơ ca cổ – Nguyễn Trãi chọn cây chuối, một loài cây sống nơi đất bùn, giản dị và gần gũi. Sự lựa chọn này cho thấy ông là người hướng về cuộc sống bình dân, yêu những điều mộc mạc, chân thành.
– Câu mở đầu thể hiện cảm nhận biểu tượng:
Ngay từ câu đầu tiên, cây chuối hiện lên như một biểu tượng cho con người biết chịu đựng, nhẫn nại, vươn lên trong nghịch cảnh. Dù mọc ở nơi “ao sâu nước đục”, cây vẫn “phong tư” hiền hòa, dáng vẻ thanh cao.
– Câu thứ hai tập trung miêu tả đặc điểm của cây chuối:
Vẻ đẹp của cây không ở vẻ ngoài lộng lẫy mà nằm ở khí chất bên trong – như chính Nguyễn Trãi, sống giữa thời thế loạn lạc nhưng vẫn giữ trọn nhân cách. Câu thơ nhẹ nhàng nhưng hàm chứa sự đối lập tinh tế giữa “bùn đất” và “phong tư”.
– Hai câu cuối là điểm nhấn của bài thơ:
Tác giả dùng phép nhân hóa và liên tưởng nghệ thuật để làm nổi bật chiều sâu tâm hồn. Câu thơ “Gió nơi đâu gượng mở xem” không chỉ làm sống dậy hình ảnh cây chuối lay động mà còn thể hiện khát khao giao cảm giữa con người và thiên nhiên, giữa tâm hồn nghệ sĩ và vũ trụ bao la.
Kết đoạn:
Khẳng định vẻ đẹp của Nguyễn Trãi qua bài thơ:
- Thể hiện ở cách lựa chọn hình ảnh quen thuộc nhưng đầy ẩn ý.
- Cho thấy một con người sống thanh cao, hướng nội, giàu lòng yêu thương và thấu hiểu lẽ đời.
Đánh giá nghệ thuật bài thơ:
- Câu chữ ngắn gọn, tinh tế, giàu hình ảnh biểu tượng và phép nhân hóa, liên tưởng nghệ thuật độc đáo.
Mở rộng suy nghĩ:
- Bài thơ là tấm gương về một nhân cách lớn sống giữa bùn đất mà không vẩn đục.
- Gợi nhắc người đọc hôm nay sống giản dị, kiên cường và giữ trọn cốt cách thanh cao giữa dòng đời nhiều biến động.
Qua bài thơ “Cây chuối”, Nguyễn Trãi không chỉ thể hiện tình yêu với thiên nhiên mà còn gửi gắm vào đó quan niệm sống và vẻ đẹp nhân cách của chính mình: khiêm nhường, trong sạch, bền bỉ. Hình ảnh cây chuối nơi bùn đất nhưng vẫn giữ được vẻ đẹp riêng chính là hình ảnh ẩn dụ cho Nguyễn Trãi – người đã sống một đời thanh cao giữa bao nhiêu giông bão cuộc đời.
Bài văn mẫu Viết một đoạn văn nghị luận nêu cảm nhận của em về vẻ đẹp của Nguyễn Trãi qua đoạn trích Cây chuối
Bài văn mẫu số 1
Nguyễn Trãi – một nhân cách lớn, một tâm hồn thơ giàu yêu thương – luôn để lại trong lòng người đọc những rung động sâu xa, kể cả khi ông chỉ viết về những điều giản dị trong đời sống thường ngày. Bài thơ “Cây chuối” là một minh chứng cho tâm hồn tinh tế ấy. Từ hình ảnh một loài cây quen thuộc với làng quê, Nguyễn Trãi đã gợi lên cả một nhân sinh quan cao đẹp và kín đáo phác họa chính vẻ đẹp tâm hồn của mình.
Cây chuối – loài cây gắn bó với bùn đất, với ao làng – đã được Nguyễn Trãi đưa vào thơ không phải chỉ để ngắm, để tả, mà còn để suy ngẫm. Câu thơ mở đầu khiến người đọc dừng lại suy nghĩ: tại sao không là mai, là lan – những biểu tượng cao quý – mà lại là chuối? Có lẽ, vì trong sự bình dị của loài cây ấy, ông thấy được hình ảnh những con người sống chân chất, hiền lành, biết thích nghi và vươn lên. Vẻ đẹp của cây không phải là sự rực rỡ phô trương mà là vẻ trầm lặng, bền bỉ – như chính tâm hồn của nhà thơ.
Khi bài thơ tiến về hai câu cuối, người đọc không khỏi ngỡ ngàng. “Gió nơi đâu gượng mở xem” – một câu thơ tưởng nhẹ nhàng mà đầy sức gợi. Câu chữ như thể có gió thật, như thể có một sự chuyển động mơ hồ vừa chạm khẽ vào tâm trí ta. Hình ảnh cây chuối được nhân hóa, biết động lòng trước thế giới xung quanh. Và cũng từ đó, hình ảnh Nguyễn Trãi hiện lên rõ hơn – một con người nhạy cảm, tinh tế, biết rung động trước cả những thay đổi nhẹ nhất của thiên nhiên, và cũng là người luôn giữ vững bản thân giữa dòng đời đầy gió bụi.
Thơ của Nguyễn Trãi không ồn ào, không cao siêu hóa, mà thấm dần vào lòng người như dòng nước mát trong. Cái đẹp trong “Cây chuối” không chỉ là vẻ đẹp của thiên nhiên mà là vẻ đẹp của một con người sống khiêm nhường, thanh cao, luôn chọn cho mình một lối sống giản dị mà đầy cốt cách.
Bài văn mẫu số 2
Nếu phải kể tên một nhà thơ Việt Nam biết tìm thấy chất thơ từ những điều nhỏ bé nhất trong đời sống, chắc hẳn Nguyễn Trãi sẽ được xướng lên đầu tiên. Trong bài thơ “Cây chuối”, ông đã chọn một hình ảnh hết sức bình thường – thậm chí là quê mùa – để khắc họa một thế giới nội tâm đầy tinh tế và ý nghĩa.
Cây chuối – loài cây của ruộng vườn, bùn đất, ít ai để ý – dưới cái nhìn của Nguyễn Trãi lại trở nên giàu giá trị biểu tượng. Đó là biểu tượng của những con người sống giữa nghịch cảnh, nhưng vẫn giữ được nét hiền hòa, bền bỉ. Cây mọc ở nơi nước đục, nhưng “phong tư” vẫn đĩnh đạc, gợi lên dáng vẻ bình dị mà không tầm thường. Cách chọn hình ảnh ấy cho thấy Nguyễn Trãi là người yêu cái chân chất, yêu vẻ đẹp lặng lẽ, không cầu kỳ.
Điều đặc biệt nhất của bài thơ nằm ở hai câu cuối – nơi mà chất nghệ sĩ của Nguyễn Trãi thể hiện rõ nét. Câu thơ “Gió nơi đâu gượng mở xem” không chỉ là một hình ảnh nhân hóa đơn thuần mà còn là một sự liên tưởng đầy thi vị. Cây chuối trở thành một sinh thể biết cảm nhận, biết mở lòng, biết lặng lẽ đáp lại khi có sự lay động của gió. Phải là người có trái tim nhạy cảm và tâm hồn sâu lắng đến mức nào, Nguyễn Trãi mới viết được một câu thơ mỏng manh mà sâu sắc như thế.
Giữa một thời đại nhiều biến động, Nguyễn Trãi vẫn giữ cho mình một tâm hồn thanh cao, gắn bó với thiên nhiên và những gì bình dị nhất. “Cây chuối” là một bài thơ ngắn, nhưng để lại một dư vị dài lâu – dư vị của nhân cách và phong thái một con người lớn, luôn biết sống chậm, sống sâu và sống thật.
Bài văn mẫu số 3
Trong kho tàng thi ca Việt Nam, không phải lúc nào những hình ảnh cao sang, hoa mỹ mới tạo nên tác phẩm để đời. Có khi, chỉ một loài cây quen thuộc như cây chuối cũng đủ để làm nên một áng thơ sâu lắng. Nguyễn Trãi, với tấm lòng gắn bó cùng đất nước và con người, đã gửi gắm chính mình qua bài thơ “Cây chuối” – một tác phẩm vừa nhẹ nhàng, vừa thấm đẫm triết lý sống.
Không chọn những hình tượng cao quý, Nguyễn Trãi để mắt tới một loài cây sống ở nơi bùn đất – gần gũi, dân dã, chẳng mấy ai lưu tâm. Cây chuối hiện lên với tất cả vẻ hiền lành, âm thầm, giống như những con người lam lũ nơi quê nhà. Nhưng cây chuối ấy không hề yếu đuối – nó có dáng vẻ, có sức sống, có “phong tư”, khiến người đọc không khỏi liên tưởng đến hình ảnh chính nhà thơ: giữa bao biến cố, vẫn giữ được khí chất riêng.
Câu thơ cuối – “Gió nơi đâu gượng mở xem” – là một nét chấm phá đặc biệt. Chỉ bằng sáu chữ, Nguyễn Trãi đã tạo nên một hình ảnh mơ hồ mà rõ nét, một chuyển động nhẹ nhàng mà ám ảnh. Cây chuối – như một người đang khẽ nghiêng mình, đón nhận sự lay động của đời sống. Đó là sự mở lòng, là cái gật đầu lặng lẽ trước cuộc đời – không phô trương, không ồn ào, chỉ cần gió đủ nhẹ, cây đủ lặng, là đã có một khoảnh khắc giao hòa đầy nhân văn.
Nguyễn Trãi qua bài thơ này hiện lên không chỉ là một nhà thơ yêu thiên nhiên, mà còn là một người từng trải, hiểu đời, biết nhìn thấy vẻ đẹp trong cả những điều người khác xem là tầm thường. Đó là vẻ đẹp của một tâm hồn sâu lắng, một nhân cách lớn được tôi luyện từ chính những nỗi đau và trải nghiệm trong cuộc sống.
—
Bạn muốn mình viết tiếp đoạn phân tích chi tiết cho từng câu thơ trong bài không?
